29 : Aarschot - Herentals - Tilburg

 

 

 

Ligne 29 Aarschot - Herentals - Tilburg : cet axe international est plutôt complexe. Il regroupe 3 sections de ligne différentes, mises en service à des périodes différentes. Elle fut ouverte entre Herentals et Turnhout en 1855, en 1863 entre Aarschot et Herentals, et en 1867 entre Turnhout et Tilburg. Quand l'intégralité de l'axe fut ouvert, l'ensemble de son exploitation fut assuré par le Grand Central Belge, qui a donné sa coloration à l'axe : la piste cyclable vers les Pays-Bas, entre autres, a acquis l'appellation "de Bels Lijntje"; Bels étant la manière de prononcer "belge" avec l'accent local. Le dernier train de voyageurs a circulé en 1934 entre Turnhout et les Pays-Bas, en 1959 sur le reste de la ligne, avant que le transport de voyageurs ne soit réintroduit en 1970 entre Herentals et Turnhout. Sur le reste de l'axe, à part une courte section après Herentals, la ligne fut démontée entre 1986 et 1997. Une piste cyclable parcourt la quasi intégralité de la ligne.

Lijn 29 Aarschot - Herentals - Tilburg : deze internationale as is bijzonders complex. Het bevat 3 verschillende lijnsecties, die in verschillende perioden in dienst gesteld werden. Ze werd in 1855 tussen Herentals en Turnhout, in 1863 tussen Aarschot en Herentals, en in 1867 tussen Turnhout en Tiburg geopend. Wanneer de hele lijn in dienst werd, werd haar hele exploitatie door de Grand Central Belge hergenommen. GCB heeft sporen aan deze lijn gegeven : bij voorbeeld het fietspad naar Nederland heet "de Bels Lijntje", "belge" met het lokale accent. De laatste reizigerstrein reed in 1934 tussen Turnhout en Nederland, en in 1959 op de rest van de lijn, voor het reizigersverkeer in 1970 tussen Herentals en Turnhout weer ingevoerd werd. Op de rest van de lijn, behalve een kleine sectie na Herentals, werd het spoor tussen 1986 en 1997 volledig opgebroken. Vandaag vindt men een fietspad op bijna de hele lijn

 

Point de départ / Startpunt : Tilburg (NL)

 

 

La section Tilburg - Riel doit encore être développée.

De sectie Tilburg - Riel moet nog uiteengezet werden.

Ici se situait la gare de Riel. Tilburg est face à nous, à 6 kilomètres.

Hier bevand zich het station van Riel. Tilburg is voor ons, 6 kilometer verder

Riel est un village dortoir sis à 6 kilomètres au sud de Tilburg. Ce coin tranquille abritait autrefois une gare sur la ligne vers Tilburg. A partir de cet endroit, en direction de Turnhout, la ligne suivait un tracé rectiligne, avec très peu de courbes, c'est donc à toute allure qu'Alphen se présente.

Riel is een slaapdorp aan 6 kilometer zuidelijk van Tilburg. In dit rustige plaats bevand zich toen een station op de lijn van Tilburg. Vanaf dit oude station, richting Turnhout, volgde de lijn een rechte tracé, bijna zonder bochten, dus komt men vlug te Alphen aan.

La piste cyclable de la ligne 29 entre Riel et Alphen. Campagne brabançonne.

Het fietspad van lijn 29 tussen Riel en Alphen. Landschap van het brabantse platteland

 

La traversée d'Alphen sera développée plus tard, la présence d'un chantier empêche de continuer vers l'ancienne gare et renvoie le trafic cyclable sur la route principale, jusqu'à son croisement avec la voie ferrée. Sur la section contournée se trouve un maillon manquant à la piste. Sans doute le chantier est-il là pour le faire sauter.

Het doorgang door Alphen zal later uiteengezet werden. Een werf op het fietspad had ter gevolg een omleiding over de grote baan, tot het kruispunt met het oude spoorweg. Op de omgeledene sectie bevindt zich een deel, die niet in een fietspad omgevormd werd. Misschien bestaat dit werf om het fietspad aan te leggen.

 

Nous poursuivons à présent notre itinéraire vers Baarle. L'endroit a l'originalité d'abriter une enclave belge sur le territoire néerlandais. A Baarle-Nassau la néerlandaise est attachée Baarle-Hertog la belge. A l'entrée de Baarle, on passe devant un ancien bâtiment de signaleur, portant encore le numéro 20.

We gaan nu verder naar Baarle. Dit dorp is bekend, om een belgische enclave op het nederlandse grond te herbergen. Aan het nederlandse Baarle-Nassau werd het belgische Baarle-Hertog verbonden. We komen pas in Baarle aan, dat we voor een oude signalisatiehuis met nummer 20 gaan.

 

Maison de signaleur n° 20, Baarle-Nassau

Signalisatiehuis nr 20, Baarle-Nassau

 

La traversée de Baarle a une particularité : chaque carrefour est signalé par une croix de Saint-André... pour la piste cyclable. Plus loin, l'ancienne gare de Baarle-Nassau. Le bâtiment n'a plus de vocation ferroviaire et son état laisse à désirer.

Het doortocht door Baarle is bijzonders : alle kruispunten werd door een Andreaskruis aangekondigd... voor het fietspad. Verder ligt het oude stationsgebouw van Baarle-Nassau. Het gebouw dient niet meer voor spoorwegendiensten en zijn algemene staat is niet bijzonders goed.

 Un carrefour à Baarle-Nassau, parmi tant d'autres, identiques...

Een kruispunt te Baarle-Nassau, tussen veel meer... gelijk...

Nous sommes ici sur le site de l'ancienne gare de Baarle-Nassau. Le bâtiment au fond à gauche était la gare.

We bevinden ons hier op de vorige site van het station van Baarle-Nassau. Het linke gebouw aan het achterkant was het stationsgebouw.

Ensuite, nous franchissons la frontière pour la première fois. Nous sommes à Baarle-Hertog. La frontière est symbolisée par une ligne en pointillé avec l'indication du territoire. La ligne traverse 3 enclaves belges aux Pays-Bas

Nadat komt men in België voor de eerste keer. We bevinden ons nu in Baarle-Hertog. De grens is door een stippellijn met indicatie van het land gesymboliseerd. De lijn ging door 3 belgische enclaves in Nederland.

la frontière : nous repassons aux Pays-Bas

de grens : we gaan terug naar Nederland.

Après avoir quitté Baarle, nous filons vers la frontière internationale et passons définitivement en Belgique. Les anciennes installations de "Weelde-Statie" apparaissent immédiatement. La longueur des quais était impressionnante. Elle laisse deviner la longueur du bâtiment de la gare qui, hélas, n'existe plus, ainsi que la taille du peigne des voies, qui était assez important lui aussi.

Nadat we Baarle verlaten gaan we dadelijk naar de internationale grens en komen definitief in België terug. De oude installaties van Weelde-Statie kan men direct vinden. De lengte van de perrons was indrukwekkend. Zo kan men de lengte van het verdwenen stationsgebouw raden en ook van de reuze algemene installaties.

Un quai de Weelde Statie qui s'étend... à perte de vue.

Een perron van Weelde Statie, die gaat liggen... tot in het oneindige doorredeneren.

Un peu plus loin sur la droite, un autre bâtiment. C'était l'ancienne gare de Weelde-Merksplas, la dernière gare avant Turnhout, à 6 kilomètres de là.

Een beetje verder op de rechte kant vindt men een verdere gebouw. Het was het oude station van Weelde-Merksplas, het laatste station voor Turnhout, 6 kilometer verder.

Weelde-Merksplas. Encore un long bâtiment

Weelde-Merksplas. Nog een lange gebouw.

 

Le reste de la ligne est ensuite fidèle à tout ce qui a déjà été parcouru jusqu'alors. Un paysage de campagne brabançonne, qui, avec un coucher de soleil de l'automne, a pas mal d'attraits

Op de rest van de lijn vindt men dezelfde landschap als vroeger. Een landschap van brabantse platteland, die ook heel interessant te ontdekken is met de zonondergaan van de herfst.

Couleurs d'automne sur la ligne 29

Herfstkleuren op de lijn 29

 

La piste s'arrête sur un canal. A cet endroit, n'oubliez pas de jeter un oeil sur la droite, où les supports de l'ancien pont ferroviaire sont toujours clairement visibles. Nous sommes arrivés à Turnhout, la ligne actuellement en service se devine aisément sur l'autre rive du canal.

Het fietspad stopt aan een kanaal. Hier moet men niet vergeten, naar rechts te kijken : daar liggen nog sporen van de oude spoorwegbrug. We zijn nu in Turnhout, de huidige lijn nog in dienst kan men eenvoudig aan de andere oever van het kanaal vinden.

A cet endroit, la ligne 29 traversait le canal, juste après la gare de Turnhout.

Hier ging de lijn 29 over het kanaal na het station van Turnhout.

Depuis Riel, 27 kilomètres ont été couverts. Toujours en forme ? On continue ! ;)

Vanaf Riel, 27 kilometer werden gereden. Kunnen jullie nog volgen ? Dan gaan we verder ! ;)

 

 

La section Turnhout - Herentals est encore en service

De sectie Turnhout - Herentals is nog in dienst

 

A partir d'Herentals, la voie est presque intégralement convertie. Seule une amorce est maintenue, permettant le raccordement avec la voie longeant le Canal Albert. Pour accéder à la piste depuis la gare en admirant quelques endroits intéressants de Herentals, suivre la Belgiëlaan, le Hofquartier, le Grote Markt, le Bovenrij jusqu'à la N13. Tourner à droite dans la N13 jusqu'au grand carrefour suivant, tourner à gauche dans la Herenthoutseweg, après le canal immédiatement à gauche dans la Meloonlaan que l'on suit jusqu'au bout, puis à gauche dans Kastanjelaan et première à droite à travers champs. Quand ce chemin passe sous le pont de la E313, la piste cyclable commence.

Vanaf Herentals wordt het spoor bijna volledig omgevormd. Het blijft alleen een stuk liggen tussen Herentals en een andere spoorweg langs het Albertkanaal. Om het fietspad vanaf het Station Herentals te kunnen bereiken en verschillende interessante punten van Herentals te passeren moet men het volgende traject volgen : Belgiëlaan, Hofquartier, Grote Markt, Bovenrij tot de N13. Daarna naar rechts gaan op de N13 tot het volgende grote kruispunt, naar links op de Herenthoutseweg, na het Kanaal direct naar links in de Meloonlaan tot op het einde, nadat naar links in de Kastanjelaan en de eerste weg naar rechts in het midden van de velden. Wanneer deze weg onder de E313-brug gaat, begint hier het fietspad.

Là où la piste commence, la voie s'arrête. Transition parfaite.

Hier waar het fietspad begint gaat het spoor niet verder. De overgang is perfect.

Cette section jusque Noorderwijk-Morkhoven est très riche en vestiges ferroviaires. Fin des années 1990, cette section était toujours en activité. Chaque passage à niveau possède encore sa croix de Saint-André et de nombreuses balises sont encore présentes un peu partout sur cette section.

Op het deel naar Noorderwijk-Morkhoven vinden we talrijke spoorwegoverblijfselen. Deze sectie was nog in dienst tot het einde van de jaren 1990. Aan iedere overweg staan nog overblijfselen van de Andreaskruisen en langsheen deze oude spoorweg vindt men nog verschillende palen.

Quelques exemples de vestiges ferroviaires le long de la piste

Enkele voorbeelden van spoorwegsoverblijfselen langs het fietspad

Nous arrivons rapidement à Morkhoven en longeant tous ces vestiges. A Morkhoven, un raccordement vers le site militaire anglais se rattachait à notre ligne. Cette voie était la raison du maintien en activité plus tardive de la section sur laquelle nous nous trouvons.

Na deze overblijfselen van weleer komen we spoedig aan in Morkhoven. In Morkhoven lag er een vertakking naar de britse militaire site, de reden waarom deze aftakking zo lang in gebruik is geweest.

Tout droit, Herentals, à droite, Morkhoven

Rechtdoor, Herentals, naar rechts, Morkhoven

D'ici à l'ancienne gare de Noorderwijk-Morkhoven, nous retrouvons encore des vestiges, une voie longeait encore le site il n'y a pas si longtemps.

Vanaf hier tot het vroegere station van Noorderwijk-Morkhoven vinden we nog altijd overblijfselen.

Une cabine de signaleur mangifiquement reconvertie

Een wachthuisje prachtig omgebouwd

Près de la piste, des rails...

Naast het fietspad lag nog het spoor.

Noorderwijk-Morkhoven

A partir du site de l'ancienne gare de Noorderwijk-Morkhoven, nous suivons une section désaffectée antérieurement. Il y a donc moins de traces ferroviaires visibles. La nature de la Campine du sud s'offre à nous.

Vanaf de site van het voormalige station van Noorderwijk-Morkhoven gaan we verder op een nog vroeger afgebroken sectie. Men vindt hier dan ook weinig tekenen van een spoorweg. De natuur van de Zuiderkempen kan men hier volledig bewonderen.

Un parcours paisible dans la nature...

Een stille traject in de natuur

Nous arrivons sur le territoire de Westmeerbeek, dans la commune de Hulshout. Ici aussi, des voies abandonnées se trouvent encore le long de la piste... peu après, le site de l'ancienne gare.

Zo komen we aan in Westmeerbeek, deelgemeente van Hulshout. Hier ook liggen verlaten sporen langs het fietspad. Een beetje verder komen we aan op de site van het voormalige station.

Un peigne de voies disparait sous les arbres

Oude sporen verdwenen onder de bomen

Westmeerbeek

Après Westmeerbeek, le parcours varie peu. Nous approchons d'Aarschot, en passant par le village de Ramsel, où se trouvait autrefois une gare très animée. De nos jours, seuls les pavés de la place de la gare demeurent.

Na Westmeerbeek zijn er weinige veranderingen langs de weg. Verder richting Aarschot doorkruisen we nog het dorp  Ramsel waar vroeger en zeer bedrijvig station was: alleen de kasseien van het stationsplein zijn nog aanwezig.

Ramsel

Nous continuons tranquillement vers Aarschot en franchissant le pont ferroviaire de Ramselberg et le Herseltseloop (Molenbeek) : ce ruisseau constitue la limite entre les provinces d'Anvers et du Brabant Flamand, ainsi que la limite entre la Campine du sud et le Hageland.

We rijden onder de spoorwegbrug van Ramselberg en over de Herseltseloop (Molenbeek): dit is de grens tussen de provincie Antwerpen en Vlaams Brabant en tevens de grens tussen de Zuiderkempen en het Hageland.

Un pont au dessus de la voie, entre Aarschot et Ramsel

Een brug boven het spoor tussen Aarschot en Ramsel

Nous traversons le village d'Ourodenberg où nous pouvons admirer sur la gauche le 'witte molen' (moulin blanc), qui a un besoin urgent de rénovation.

We doorkruisen Ourodenberg waar we aan de linkerkant de dringend te renoveren ' witte molen ' opmerken.

Ourodenberg

De Witte Molen

 

En 2007, le chemin du rail fut prolongé jusqu'à la gare d'Aarschot, longeant la voie ferrée n°16 encore en activité entre Anvers et Aarschot.

In 2007 werd het fietspad doorgetrokken tot aan het station van Aarschot, langs de spoorlijn 16 van Antwerpen naar Aarschot

Si vous avez suivi depuis Tilburg, et en escamotant Turnhout - Herentals, vous venez de suivre 45 km de chemins du rail. Motivé pour continuer ? Cliquez sur le lien ci-dessous pour retrouver les autres parcours ;)

Heb je alles vanaf Tilburg gevolgd, zonder de sectie Turnhout - Herentals te berekenen, heb je 45 km op omgevormde spoorwegen tot padden gevolgd. Nog gemotiveerd om verder te gaan? Dan klik op de bovenstaande link om de andere ritten terug te vinden ;)

 

Met dank aan Willy Salaets

 

 

retour au menu chemins du rail / terug aan menu Spoorweg